Sejm 1468 r. w Piotrkowie. Najstarszy sejm walny koronny „dwuizbowy”.

Zwołany w 1468 r. przez króla Kazimierza Jagiellończyka do Piotrkowa. Zostało ono poprzedzone zostało spotkaniami króla Kazimierza z dygnitarzami i szlachtą na sejmikach prowincjonalnych, małopolskim w Wiślicy 25-30 czerwca 1468 r. i wielkopolskim, w Kole 13 lipca 1468 r. Motywem działania króla były potrzeby opłacenia żołnierzy biorących udział w wojnie z Zakonem krzyżackim, zakończonej w 1466 r. Zarówno na małopolskim sejmiku prowincjonalnym w Wiślicy, jak też wielkopolskim w Kole, przychylono się do prośby króla, odkładając ostateczną decyzję do sejmu, który wyznaczono na 9 października 1468 r. Jednocześnie król polecił wybrać po dwóch posłów szlacheckich na sejmikach powiatowych w całym Królestwie, którzy następnie mieli przybyć do Piotrkowa, aby wziąć udział w sejmie walnym. W sejmie, który rozpoczął obrady 9 października 1468 r. zebrali się król, członkowie rady oraz posłowie, wybrani na sejmikach. Podczas obrad podjęto różne sprawy, ale to właśnie do posłów wysłanych z poszczególnych ziem zwrócił się król z członkami rady w sprawie znalezienia sposobu na dokonanie wypłaty żołnierzom zaległego żołdu. Posłowie oświadczyli jednak, że nie posiadają w tej sprawie odpowiedniego mandatu do podjęcia decyzji o udzieleniu pomocy królowi w wypłacie zaległości żołnierzom. W tej sytuacji sejm nie podjął żadnej decyzji w tej sprawie, ale odesłał ją na sejmiki prowincjonalne, które miały się odbyć w ściśle określonych terminach: sejmik generalny w Kole dla ziem wielkopolskich, w dniu św. Mikołaja 6 grudnia, zaś sejmik generalny małopolski, w Nowym Mieście Korczynie, w dniu Poczęcia Najświętszej Marii Panny, 8 grudnia 1468 r. Stosowną uchwałę w sprawie udzielenia pomocy Królestwu podjęto na sejmiku w Nowym Mieście Korczynie właśnie 8 grudnia 1468 r., na który przybyli posłowie ziem wielkopolskich. W ten sposób praktyka obradowania w sejmie z udziałem posłów wybranych na sejmikach, tworzących oddzielną izbę - a nie przez udział w sejmie jedynie delegacji sejmików generalnych prowincjonalnych, czy też przez udział osobisty każdego z ogółu szlachty - utrwaliła się na kolejnych sejmach za panowania króla Kazimierza, które odbywały się praktyczne każdego roku, nabierając charakteru stałej zasady organizacji sejmu.

Zobacz: W. Uruszczak, Najstarszy sejm walny koronny „dwuizbowy” w Piotrkowie w 1468 roku, w: Narodziny Rzeczypospolitej. studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, Pod red. W. Bukowskiego i T. Jurka, T. 1, Kraków 2012, s. 1033-1056.